CAGALA (SALYANGOZ) ANSİKLOPEDİSİ
Salyangoz, yumuşakçalar (Mollusca) şubesinin Orthogastropoda sınıfındaki kabuklu kara hayvanlarının ortak adı. Salyangozlar, tatlı sularda, denizlerde ve bütün çevrede görülebilen hayvanlardır. Nemli yerlerde bulunurlar ve yağışın bol olduğu ve havanın tam soğumadığı sonbahar aylarında sürekli görülürler. Vücutlarında bol miktarda su bulunduğu için çok soğuk havalarda donarlar. Çok sıcak havalarda ise su kaybederek kuruyabilirler. Geçtikleri yerlerde iz bırakmalarını sağlayan parlak renkli sümüksü bir sıvı üretirler. Kabuklarıyla gövdelerinin arasındaki kurumuş sümüksü sıvı, vücutlarındaki nemi kaybetmemelerini sağlar. Kışın toprak altına ya da ağaç kovuklarına girerek etkinliklerini azaltırlar. Yazın çok sıcak olduğunda da benzer şeklide davranırlar. Çoğunlukla otçul olmakla beraber, etçil ya da omnivor olabilirler. Salyangozlar en çok yağmur yağdığında meydana gelirler..
Genelikle otçul olanlar, bitkinin taze sürgünlerini yediği için zarara sebep olabilirler. Çiftçiler ürünlerini salyangozlardan korumak için çeşitli yöntemlere başvurular. Az sayıda oldukları takdirde, toplanıp uzak bir yere götürerek ya da çok olduklarında bahçe duvarlarına, sebze aralarına, ağaçlara sarımsak suyu dökerek ya da sarımsak asarak uzak kalmalarını sağlarlar. Kullanılan diğer bir yöntem ise, bakır şeritler asmaktır. Bakır şeritlerin salyangozların salgıladığı sümüksü maddeyle etkileşime girerek bir elektrik akımı oluşturduğu ve uzaklaşmalarına neden olduğu düşünülmektedir.
Salyangozlarla beslenen çok sayıda hayvan vardır. Kuşlar, küçük memeli hayvanlar, kertenkeleler, kurbağalar, kırkayaklar, böcekler ve bazı büyük salyangoz türleri salyangozlarla beslenen canlılardandır. (wikipedia)
Biyolojisi
Sularda ve nemli çayırlarda yaşayan, değişik ebat ve şekillerde çok değişik türleri vardır. Kabuklu bir türdür. Gezdikleri yerlere sıvılarını bulaştırır. Bitkileri yiyerek yaşamları sürdürürler. Küçük türleri çoğu kez bahçelerde süs bitkilerini sararak kurumasına sebebiyet verirler.
"İnsan barsaklarında yaşayan ve halk arasında barsak kurtları adı verilen ve çok çeşidi olan bu canlıların bazılarına ara konakçılık yaparak insanlara yayılmasında rol oynarlar."
Kontrol Önlemleri
Bahçe ve çimenlik alanlarda özel yem şeklinde hazırlanmış ilaçları atmak sureti ile kolayca mücadele etmek mümkündür.
SALYANGOZUN TIPTAKİ YERİ ve GIDA BAKIMINDAN DEĞERİ
Salyangoz salgısı çok miktarda protein ve azotlu bir maya içermektedir. Salyangoz müzmin bronşite iyi gelmektedir. Ayrıca salgısı kurutularak akciğer veremine iyi gelen helisin imal edilmektedir. Salyangozun kendisinin kurutularak toz haline getirilmiş şekline de helisin denir ve bu kızartılacak etlerde yumuşatıcı olarak kullanılır. Salyangoz; madeni tuzlar, bakır, çinko, kalsiyum, magnezyum ve fosforlu maddeler bakımından zengin olup, çiğ yenen besin maddelerinin ve alkolün sindirilmesinde yararlıdır. (Su Ürün. Müh. M. Suat İNAN / Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, TÜGEM )
EVCİL SALYANGOZLARIN BAKIMI
Bu garip bir uğraş ama güzel ya. bu arada sümüklü böcekler böcek değiller. İsmi öyle ama böcek değil onlar. Mollusca dır. Böcekler ise İnsekta. Yani onlar yumuşakçadır. Böcekler ise eklembacaklıdır.
Sümüklü böcekler bitkilerle beslenir. Zira bu nedenle zararlı sayılmaları söz konusudur. Nemli ortamlarda yaşarlar. Salgıladıkları bir maddenin sümük görüntüsünde olduğundan bu isim verilmiştir.
Kaçmamaları için ortam kapalı olmalı. Sonra bitki yaprakları ve meyveler olmalı ve nem oranı biraz yüksek olmalıdır. Bu hayvanlarda yaz ve kış uykusu vardır. Metabolizmalarını yavaşlatırlar. Ama ortam koşulları iyi olursa buna gerek duymazlar.
Salyangozlar kışın genelde 6 ay uyur. İklime göre bazen ekimde başlar bazen aralıkta. 2 organa birden sahiptir ancak yine de çiftleşmesi gerekir. Ama dikkat edin 1 kere çiftleştikten sonra sene içerisinde 3-4 defa yumurtlayabilirler.
Yazın kuraklık olursa uyurlar ve genelde çalılık severler. Ama kışın genelde ağaç dipleri ya da bitki diplerini severler. Toprağa gömülüp kabuklarının açık kısımlarını dışarıda bırakırlar. kabuğun girişine iki zar yaparlar. Arada bir kış uykusunda zarı açıp içerdeki havayı temizlerler ama bir ya da iki kere. Bunun dışında bu iki zar arasında kalan havayı kullanırlar.
Salyangozunuz hareketsizse rahat bırakın uyuyordur. İşitme duyuları yok denecek kadar körelmiştir. Bu nedenle istediğiniz kadar gürültü yapabilirsiniz. Sebze severler. Arada bir ıslatılabilirler ama abartmamakta fayda var.
Yavruları kabuktan çıkınca içinden çıktıkları kabuklarını yiyip açlıklarını bastırır ama dikkat edin açlıktan ölmemeleri için kolayca ulaşabilecekleri yerde sebze yeşillik filan olması lazım. Aslına bakarsanız bence toprak ve çimen olan bir yerde muhafaza etmeniz lazım. (Ekşi Sözlük)
RÜYA TABİRİ
Rüyada salyangoz görmek, işlerinizde ağır bir tempoda da olsa başarıya ulaşacağınıza, aşkta karşılık göreceğinize, elinize bol miktarda servet imkânı geçeceğine ve mutlu olacağınıza işarettir. Rüyada salyangoz görmek tembellikle tabir edilir.
SALYANGOZ NESLİ TEHLİKEDE!
KTÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kenan Çelik ise kurbağa ve salyangoz üretiminin bölgeye önemli bir döviz girdisi sağlayacağını söyledi.
Kurbağa ve salyangozun iç piyasada tüketilmediği için üretimin tamamının ihraç edildiğini ve önemli bir döviz girdisi oluşabileceğini ifade eden Çelik, "Bu konuda krediler alınabilir. AB fonları ve TR 90 kapsamında projeler yapılabilir.
Kurulacak tesislerde aynı zamanda, kara ve deniz salyangozu ile balıklar da işlenebilir" dedi.
"Müslüman mahallesinde salyangoz satılmaz" deyiminin çok eskilerde kaldığını savunan Çelik, şöyle devam etti:
"30 yıl önce Karadeniz Bölgesi'nde kara salyangozu toplanır ve satılırdı. Bölgede salyangoz alıp-satan esnaf vardı. Hatta bazı ilçelerimizde salyangoz işleme tesisleri bile kurulmuştu. Son yıllarda ise salyangoz ticareti yapılmaz oldu. Çünkü salyangozlar sınır tanımadan toplanmış, artık doğada salyangoz kalmamıştır.
Hatta neslinin tükeneceği bile söylenmişti. Toplanabilecek olanlar da bir tesisin çalışması için yeterli olmamaktadır. Oysa İç Anadolu'nun çeşitli bölgeleri, Konya ve Adana'da salyangoz işleme tesisleri halen var.
Salyangozlar doğadan toplattırılıyor. Tamamen ihracata çalışıyorlar. Dünya pazarının yüzde 40'ı Türkiye'nin elinde. Başta Fransa, İtalya, Almanya, İngiltere olmak üzere AB ülkeleri, Güney Amerika ülkeleri, ABD, Japonya, Lübnan, İsviçre, Çin gibi ülkelere ihracat yapıyoruz. İyi bir döviz getirisi sağlıyor. Bu ülkelerde en lüks restoranlarda, en pahalı yiyecekler arasında sayılıyor."
Tüketiciye farklı şekillerde sunuluyor
Salyangozların canlı, haşlanmış, dondurulmuş, konserve olarak veya boş salyangoz kabuğu şeklinde ihraç edildiğini, salyangoz pazarında Bulgaristan, Romanya, Macaristan, Arnavutluk, Litvanya, Letonya, Estonya gibi ülkelerin Türkiye'ye rakip olan üreticiler olduğunu vurgulayan Çelik, "Özellikle Romanya'da salyangoz mamulleri üretimi gelişmiş durumda.
Salyangozun sosis, salam, sucuk gibi ürünlerinin yanı sıra acılı, baharatlı gibi değişik zevklere göre üretimi de yapılıyor. Salyangoz kıyması ve unu da diğer ürünler arasında sayılabilir" dedi.
Karadeniz köylerinde her ailenin salyangoz üretimine ayıracağı bir dönüm arazisi olduğunu ifade eden Çelik, şunları kaydetti:
"Bir dönüm araziye 100 bin salyangoz bırakılabiliyor. Her salyangoz 90 ile 110 arasında yumurtlayabiliyor. Yılda bir kere çiftleştiklerinde sürekli yumurta bırakabiliyorlar. Ortalama 25 gram ağırlıkları oluyor.
Bir aile yılda 100 bin salyangoz satsa, bu 2,5 ton yapıyor. Bu rakamın iki üç katı üretilebilir. Önemli bir gelir kaynağıdır. Üstelik iç piyasada tüketilmediğinden, bölgeye doğrudan döviz girdisi sağlar.
Tek yapılması gereken, salyangoz üretilecek alanların ince tel örgü ile çevrilmesi, yumuşak toprak konulması, biraz çalılık olması ve yaz kış çim ekilmesidir. Sera kurularak da üretilebilir. İşçilik sadece toplamak için gerekiyor."
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder