Hereni
/ Hicabi AY yazıyor
Asırlar boyunca kalabalık davetlerde insanların doyurulmasında KEŞKEK denilen yemek hazırlanırdı. Bildiğim kadarıyla ANADOLU SELÇUKLULARINDAN beri bu gelenek var. Köy düğünlerinin vazgeçilmez yemeği olan keşkek en iyi tohumluk olan buğdaylardan hazırlanırdı.
Buğday önce yıkanır, kurutulur, sonra “DİBEK” denilen içi oyulmuş taş ya da ağaçtan yapılmış kendine has kaplara boşaltılır. Hafif bir şekilde sıcak su ile ıslatılarak “SALGU” denilen özel tokmaklarla dövülerek tanelerin kabuklarının soyulması sağlanır.
Güneşte kurutulan taneler yere serilen genellikle kendirden yapılmış kilimlerin ezerinde rüzgârın yardımıyla savrulur, taneler kabuklara göre ağır olduğu için taneler aşağı düşerken kabuklar uçup giderdi. Böylece taneler ayıklanmış olur.
Pişirme işleminden bir kaç saat önce ıslatılır. Bu zamanlama önemlidir. Taneler suda fazla beklerse ekşimeye başlar. Daha sonra karşılıklı konan iki taşın arasına yakılan ateşin üzerine konan kazanlarda (hereni; kırk kırkbeş litrelik kazan) pişirilme işlemine başlanır. Pişirilmeye hazırlanırken kazana bolca su konur. Bu işlem kazana büyüklüğüne göre hafif sayılabilecek odun ateşinde yapılır. 3-4 saat pişen tanelerin üzerine kaymaksı tabaka oluşur.
İyice demlenen buğday taneleri ayrı bir kapta ısıtılan sıcak suyun yardımıyla gödellenir. (gödel şimdilerde ekmek fırınlarının kullandığı fırın küreğinin bir bakıma minyatürünü andıran uç tarafı yayvan ağaç malzemedir.) Gödellenen keşkek servis yapılacak sahan denilen (zaan) büyükçe kaplara konularak kaşık yardımıyla üzerine iz yapılır ve yahni suyu dökülür. Kaşıkla yapılan izlerin yardımıyla yahni suyu yemeğin içlerine doğru işler. Keşkek artık çok lezzetli ve kendine has tadıyla damak zevkinize hazır.
Afiyet Olsun.
KEŞKEK HAKKINDA NE DEMİŞLER?
- Merzifon menşelidir.
- “keskekçinin keskeklenmiş keşkek çorbası” diye bir tekerleme vardır "k" harfini çalıştırmak amaçlı yazılmış. Diksiyon derslerinin vazgeçilmezlerindendir.Hızlı söylemeye çalışınca bi zor oluyo ama..
- Enerji deposu.
- Birçok yörede köy düğünlerinde misafirlere verilen yemeğin olmazsa olmazıdır.
- Görüntüsü itibariyle önyargıyla yaklaşılmaması gereken, oldukça lezzetli, süper bir yemektir kendisi.
- "Çok lazımdı keşkeğe soğan" deyimine konu olmuş yemek. Keşkeğe soğan koyulmaz, koyulursa tadı çok kötü olacağından istenmeyen bir olay olduğunda ya da ortama gereksiz bir kişinin katılması üzerine söylenecek bir sözdür.
- Hapishane yemeği görüntüsü verir. Lezzet manyağı yapar o ayrı.
- İlk kez Merzifon’da tanıştığım, bir kere tattıktan sonra bağımlılık yapan, aslı ve en lezzetlisi ördek etiyle yapılan, görünümü çok estetik olmayan ama gerek doyuruculuğuyla gerekse güzel kokusuyla akılda kalan otantik yemek.
-Anneannemin, bir başına, odun ateşinin başında, saatlerce keşkeği dövmesinin ne emek isteyen bir iş olduğunu, vefat ettiğinde, bu iş bana kaldığında fark etmiştim, ne yazık ki. Ege bölgesinde düğün yemeği olarak yapılır.
- Denizlinin mahallelerinde eskiden keşkek ve aşure için buğday dövülecek mermerden içi oyuk taşlar vardı. Düğünlerden önce kadınlar sabahtan başlarlardı orda buğdayı dövmeye. En iyi dövülen buğdaydan iyi keşkek olurmuş, ben pek sevmem görünüşü lapaya benzer.
- Çocukken tuzlu aşure olarak tanımladığım yemek.
- Balıkesir’de düğün yemeklerinde göceden yapılan, yanında ayrıca etli nohut pişirilerek servis yapılan yemek. Eskiden daha zahmetliymiş yapılması. Göce, dibeklerde dövülürmüş uzun uzun. Şimdilerde teknoloji sayesinde mikserle* yapım zahmeti en aza indi.
- Ege bölgesinin bazı kesimlerinde düğünlerin yanında, hayır amaçlı olarak da pişirilir. Kazanlar kurulur, koyunlar kesilir ve keşkek bahçede yakılan ateşte saatlerce pişirilir. Uzun ve zahmetli bir iş olduğu için eş, dost ve akrabalar yardıma gelirler. Genellikle orta büyüklükte bir koyun bir büyük kazan keşkek için yeterlidir. Keşkeğe asıl tadını verense içine karıştırılan kuyruk yağı ve yerken damakta eriyen lime dövülmüş ettir. Keşkek piştikten sonra bakraçlara boşaltılır ve soğutmadan kapı dolaşılarak mahalleliye dağıtılır.
-Sadece bu yemek için memlekette tanımadığım insanların düğün yemeklerine girmişliğim vardır. Aslında salata gibi bir şeydir. Kimse sizin tabağınıza keşkek koymaz en güzeli ortadan yemektir
- Anadolu’da özellikle iç Anadolu ve ege bölgelerinde hemen hemen her şehrin sahiplendiği dünyanın en leziz yemeklerinden biri. Tavuk etiyle yapılması affedilmez bir hatadır; en güzel kırmızı et ile yapılır. Esasen çok yeraltı kalmış bir yemektir. Çoğunluk bilmez, lokanta-restoranlarda yapılmaz satılmaz: çünkü emek ister öyle lokanta mutfağında yapılacak iş değildir. Bir ara Afyon'da bir lokanta yapıp satıyordu ama onlar bile evde yapıp dükkâna getiriyorlardı.
-Karadeniz’de daha çok mısırlısı yapılan, çorba ve yemek kategorisine sokamadığım muhteşem besin deposu yiyecek. Evde nasıl yaparsanız yapın odun ateşindeki gibi bir tad alamazsınız, özellikle de buğdaylısından. Mısırlı olanını az miktar taze tereyağı ile ısıtırsanız çok lezzetli olur, yapıldıktan sonra da yenebilir.
- Sinop’ta da olan yemek çeşidi. Yağmur duaları yapıldıktan sonra halka dağıtılır. Gelenler zaten dua için değil keşkek için gelirler.
- Çok fena yanılmıyorsam Antakya/adana yöresindeki hrısi (bu Arapça bir aksanla okunur, nasıl yazacağımı bilemedim) yemeğinin karşılığıdır.Aralarında farklar varsa da ben bilmiyorum.
- İsmi her aklıma geldiğinde salakça biçimde "keşke keşkek olsa da yesek" dediğim, daha evvel hiç yemediğim ve merak ettiğim bir yiyecek.
-Hapishane filmlerinde yemekhanede çıkan o beyaz peltemsi şeyin ne olduğunu buldum; keşkek. Lezzetine laf yok lakin söz konusu görünüme katlanmaya değmiyor. Tarif etmek gerekirse et suyuna kremalı yayla çorbası gibi tadı. Aslında bir yemekte aradığım bütün özellikleri taşıyor neredeyse... Kıvamlı, acılı, et ağırlıklı, hafif ekşi ve acılı; emprovizasyona da açık. Ama asla "lan bi keşkek olsaydı keşke de yeseydik" diyeceğimi zannetmiyorum.
- Peltemsi bi kıvamı filan olmayan yiyecek. Hem yemeği pelte edin, hem de peltemsi bi kıvamı var diye arkasından konuşun. Olacak iş mi? Taneler halinde yiyin.
- Lezzetini daha iyi idrak edebilmek için aşağıdaki deyişe göz atmakta fayda var:
“Aç kalınca yersin taşı, sanırsın keşkek aşı.”
Komşu İlçemiz Sinop/Boyabat’ta
Kırk Kazanlı Keşkekli Merasim
Alaçamın Gödellenmiş Dede Keşkeği
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder