Akbulut (Sordan) Köylülerinin Alaçam İlçesinde bir zamanlar
Pazar Yeri olarak kullandıkları Yeni Cami Mah. (Cedit Mah.)
Önder Sokak’tan (x işaretli) o günlerden kalan bir görüntü.
Nazar eyle nazar eyle nazar eyle
gel yanıma pazar eyle
(Barış Manço)
İnsanların hayatında her günün ayrı bir yeri ve değeri vardır. Kentli için Pazar günü tatil olması nedeniyle özel bir gündür. Bir hafta boyu aile darmadağınıktır. Çocuklar okula, küçükler yuvaya, ebeveynler işe… Problem olmayan tek gün Pazar’dır. Herkes evde aile bir aradadır.
Bunun gibi Pazar günü olmasa da köy halkının da iple çektiği günlerden birisi de Çarşamba günleridir. Aslında bugün, onlar için bir “Pazar” günüdür; Birçok şeylerini pazarlarlar…
Bütün köylerin halkı, bir hafta boyunca bugün için hazırlık yaparlar. Süt, yoğurt, tereyağı, yumurta, mevsimlik sebze, meyve, sığır, tavuk… Aklınıza ne gelirse… Pazarlayabilecekleri ürünlerini hazırlayıp “denk” yaparlar. O gün geldiğinde, varsa köyün minibüsüyle, traktör römorkuyla (galesör=karisör) yoksa şehirden gelecek ulaşım vasıtasıyla (Bu yüksek köylerde BMC Kamyonlardır) günün ilk ışıklarıyla, daha şehirli yatağından çıkmadan çarşı – pazarda yerlerini alırlar.
Her köy için ayrı bir sokak tahsis edilmiştir. Sordan Köylülerin yıllarca tezgâh kurdukları sokak fotoğrafta görülen şimdiki adı Önder olan sokaktır. Çarşamba günleri köylülerimiz için sadece ürününün pazarlandığı ve ev ihtiyaçlarının (yağ, tuz, çay, şeker vb.) karşılandığı gün değildir. Köyden uzaklaşıp değişik yerler görme günüdür. Özellikle çocukların hevesli çalışmalarınını temin için ailenin onlara bir hafta önceden “Ha gayret yavrum seni pazara götüreceğim” sözünü vermeleri köylü gençler için bir motivasyon aracıdır.
Görünürde Çarşamba günleri alış – veriş günü olarak değerlendirilmektedir. Ancak, bu günler ticaret günü olmaktan ziyade gizliden gizliye bir soysallaşma günleridir. “Çoluk - çocuk” bugünde çarşıya gezip tozmaya gider. “Ununu eleyip eleğini asmışlar” için bir vakit öldürmedir. Ayrıca, uzaklarda olan hısım – akraba eş – dostlarla buluşma görüşme günüdür.
Bugünler, evlilik çağına gelmiş kızlar ve erkeklerin eş bulmalarına, buldukları varsa görüşmelerine yardımcı olduğu günlerdir. Yeni evlenenler, nişanlananlar bu günlerde sık sık pazara götürülerek eşe dosta gösterilirler. Gerek gençlerin bir birlerini görüp beğenmeleri, gerekse ailelerin çocuklarına bir eş beğenmeleri bu günlerde buralarda olur.
“Hafta günü” diye de isimlendirilen Çarşamba günleri erişkin gençler için bir bayram günü, bir “umut kapısıdır”. Delikanlılar en “fiyakalı” elbiselerini giyip birer ikişer, sokak sokak bütün köy pazarlarını dolaşıp kolaçan ederler. Bazen aynı sokaktan defalarca geçmek zorunda(!) kalan gençler vardır. Ama nafiledir. Oranın köylüsü çok uzaktır… Ya da beğendiklerinin bir sevdiği, ya da abisi vardır. Dövülme olayına şahit olmadım çünkü, bu tarz hareketler saygı kuralları dahilinde olmaktadır. Sarkıntılık etmek, laf atmak vb. gibi tacizvari hareketler değildir.
Çarşamba günleri “Pazar” da bunlar olurken, köyde neler oluyor dersiniz. Ana – baba çarşıya gitmiştir. Aslında köyde bugün “Pazar tatili” yaşanmaktadır. Sevgililer gizliden gizliye bu günlerde buluşurlar. Sözlü ve nişanlılar bu günlerde korkusuzca bir araya gelerek gelecek planları yapabilmektedirler. Kaynanalar “çarşı” da olduğu için gelinler evinde rahat(!) bir gün geçirmektedirler. O gün köy işleri de askıdadır. Hatta köy öğretmenleri ve İmamları bu günlerde çarşı Pazar ihtiyaçlarını karşılamaları için resmen izinlidirler. Velhasılı kelam, köyde hafta sonu Çarşamba günüdür.
/Çetin KOŞAR
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder