24 Kasım 2007 Cumartesi

Dil Tekerlemeleri (Yanıltmacalar)





Söylenişleri birbirine yakın olan seslerden kurulu sözcükler, çabuk çabuk tekrar edilirken dilimiz sürçer. Söylemekte güçlük çekeriz. Tam veya yarım tümcelerden oluşmuş bu tür söz dizelerine “yanıltmaca” adı verilir.

Yanıltmacalar da bir tür tekerlemedir. Bunları “dil tekerlemeleri” olarak da adlandırabiliriz. Dil tekerlemelerini söylerken heceleri birbirine karıştırmamaya özen göstermeliyiz.

Bu tür tekerlemeler dil (diksyon) çalışmalarında önemli yer tutar. Bunun yanında, oyun sonlarında birer ceza aracı olarak da kullanılabilir. Bunları çabuk çabuk ve hiç yanlışsız söyleyebilmek gerçekten çok güç bir iştir. Söylerken bazı yanılmalar yapılabilir. Bu da çok eğlenceli durumlara yol açar.

Sizler için seçtiğimiz ve derlediğimiz yanıltmaları öncelikle hatasız okumaya ve söylemeye çalışınız. Daha sonra bu tekerlemeleri ezberleyiniz. Arkadaşlarınızdan da bunları eksiksiz ve yanlış söylememelerini isteyiniz.

-İbiş ile Memiş mahkemeye gitmiş. Mahkemeleşmiş mi, mahkemelememiş mi?
-Şu odayı badanalamalı mı, badanamalamalı mı?
-Bu duvarı badanalamalı mı, badanamamalı mı?
-Şiş şişeyi şişlemiş. Şişe keşişe kiş demiş.
-Bir berber bir berbere bir derede bire berber Beri beri gel berber demiş
-Bir berber bir berbere:
-Bre berber,gel beraber bir berber dükkanı açalım, demiş.
-Bizde bize biz derler, sizde bize ne derler.
-Al bu takatukaları,
Takatukacıya takatukalatmaya götür.
Takatukacı, takatukaları takatukalatmam derse,
Takatukaları takatukalatmadan al da gel.

-Kırk küp, kırkı da kulpu kırık küp.
Kırk kırık küp, Kırkının da kulpu kırık kara küp.
-Çarık, çorap, dolak.Ben sana çarık, çorap, dolak mı dedim?
-Sarımsağı saklasaktamı yesek, Saklamasakta mı yesek?
-Bu yoğurdu sarmısaklasak da mı saklasak, Sarmısaklamasak da mı saklasak.
-Bu yoğurdu mayalamalımı da saklamalı, Mayalamamalı da saklamalı.

Değirmene girdi köpek,
Değirmenci vurdu kötek.

Hem kepek yedi köpek,
Hem kötek yedi köpek.

Şu karşıda bir kuru dal
Dala konmuş kırk kartal
Kartal kalkar, dal sarkar
Dal sarkar, kartal kalkar.

Çatalca’da Topal Çoban Yapar satar çatal
sapan, Nasıl yapar sapan Çatalca’ da Topal Çoban.

Çatal dağda Topal Çoban
Yapar satar çatal sapan
Sen de Çatal dapdaki
Çatal yapan Topal Çoban gibi
Yapar satar mısın çatal sapan?

Şu karşıda beş eşşek
Beşi de boz beş eşşek
Biri yüklü dişi boz eşşek
Dördü yüksüz erkek boz eşşek
Hepsi eder beş boz eşşek.

Siz ateş kıvılcımlatanlardan mısınız?
Kapı gıcırdatanlardan mısınız?

Ben bademe baktım, badem bana baktı
Ben bademden bıktım, badem benden bıktı.

A be kuru dayı,
Bu sarı darı,
Ne kuru darı,
A be kuru dayı.

Bir tarlaya kemekten ekmişler.
İki kürkü yırtık kel kör kirpi dadanmış.
Biri erkek kürkü yırtık kel kör kirpi,
Öteki dişi kirkü yırtık kel kör kirpi.
Kürkü yırtık erkek kel kör kirpi.
Kürkü yırtık dişi kel kör kirpinin yırtık kürküne

Dört deryanın deresini,
Dört tezgahın derbedine devrederse,
Dört deryadan dört dert,
Dört tezgahtan dört dev çıkar.

Eller dana almış danalanmış,
Biz de dana alıp danalanalım mı?

Elalem bir ala dana aldı ala danalandı da,
Biz bir dana alıp ala danalanamadık.

Eller tere terkenmiş,
Biz de tere alalım da terelenelim.

Götür küpü, dök küpü,
Getir küpü, dök küpü,

Eller bazalama aldı bazalamalandı da
Biz bazalanamadık.

Herkes bazlama yapıp bazlamalandı da,
Biz bazlama yapıp bazlamalanamadık.

Herkes lahana yapıp bazlamalandı da,
Biz de lahana alıp lahanalalım mı?

Pireli peyniri, perhizli pireler tepelerse,
Pireli peynirler de, pır pır pervaz ederler.

Şu karşıda kuru kavak,
Takırdın da mı kurudun,
Takırdamadın da mı kurudun.
Dibi kovuk, kabuğu kalın,
Dibi eğri, doğru kavak.

Şu tespihi imamelemeli mi,
Yoksa imamelememeli mi?

Şu yamayı şu köşeye yamalamalı mı?
Yoksa yamalamamalı mı?

Hoşaf hoşaf
Üç tas has hoşaf.

Üç tunç tas, saf has kayısı hoşafı.

Sizin damda var beş boz başlı beş boz ördek
Bizim damda var beş boz başlı beş boz ördek
Sizin damdaki beş boz başlı beş boz ördek
Bizim damdaki beş boz başlı beş boz ördeğe:
“Siz de bizcileyin beş boz başlı beş boz ördek misiniz?

Keşkekçinin keşkeklenmemiş Keşkek kepçesi

Gül dibi gibi, bülbül dili gibi.
Gül dibi bülbül dili.

Yamaçta bir horoz kuyruğunu
Kıvraşmışlandırmış amma,
Amma da kıvraşmışlandırmış.

Dal kalkar, kantar tartar.

Anam bağda, öküz dağda
At harmanda, inek damda

“İ” dili ile söylenişi:
İnim biğdi, ikiz diğdi
İt hirmindi, inlik dimdi

“O”dili ile söylenişi:
Onom boğdo, okoz doğdo
Ot hormondo, onok domdo

Annemin çorbası çok
Atın arpası çok
Herkesin karnı tok
Bizde hiç yok yok.

Ne cezveyi köpürdetebildim,
Ne kahveyi höpürdetebildim.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder